Wat is leiderschap?
Er zijn boekenkasten vol geschreven met definities over wat leiderschap precies is. Als je het woord leiderschap Googled, krijg je binnen een paar seconden 1.010.000 resultaten. Je zult meteen merken dat iedereen zijn eigen definitie of invalshoek heeft, als je het hebt over ‘leiderschap’.
Maar wat is precies Leiderschap?
Ik wil geen academische discussie over leiderschap starten. Die discussies vinden al plaats op de verschillende Hogescholen, Universiteiten, MBA-opleidingen, trainingen en seminars.
Waar ik vooral naar op zoek ben, is wat leiderschap in de praktijk betekent. En nog meer: wat anderen (= de ontvangers) als ‘goed’ leiderschap ervaren.
Daarnaast focus ik op het persoonlijke aspect van leiderschap: de Mens achter de leider.
Voorbeelden van Krachtige leiders
Vraag aan elk willekeurig persoon: “Wat hebben Martin Luther King, Steve Jobs, John F. Kennedy, Anita Roddick, Gandhi, Nelson Mandela en Richard Branson met elkaar gemeen?”
Wat is nu precies de kern waarin deze mensen met elkaar overeenkomen?
Vaak hoor je antwoorden als:
- “Bijzonder”,
- “een krachtige persoonlijkheid”,
- “vernieuwend”,
- ‘een eigen stijl”,
- “ondernemend”
- “visionair’
- “zij maken het verschil”,
- “they make it happen”
Deze personen beschouw ik als toonaangevende leiders.
Mensen die een verschil maken, die anders zijn dan anderen. Zij durven een toekomstbeeld te schetsen dat anderen niet voor mogelijk achten. Zij steken daarmee hun nek uit!
Waarin zij bovendien ook overeenkomen: zij praten niet alleen over hun toekomstbeeld; zij brengen hun visie in de praktijk: They make it Happen. Zij zijn geen roepende in de woestijn.
En zij doen dit niet alleen. Zij weten hun toekomstbeeld zodanig over te dragen, dat anderen er in gaan geloven.
Bovendien inspireren zij mensen om alles uit de kast te halen, om dit toekomstbeeld in de praktijk te brengen. Hierbij komt het vaak voor dat deze zelfde mensen dingen gaan doen, waar zij voorheen over twijfelden.
In onze zoektocht naar praktijkvoorbeelden van krachtige leiders en in theoretische verhandelingen, komen wij dimensies tegen die constant zijn en die net zo relevant zijn voor de directievoorzitter, de ondernemer en het lid van een Raad van Bestuur, als voor de lijnmanager[1] of informele leider.
Kern van leiderschap
Je kan hieruit de kern van leiderschap ontdekken. De kernpunten zijn:
- Een Ambitieuze Visie. Een heldere, en unieke kijk op de wereld, en op dat wat zij willen bereiken: hun droomwens.
Ieder van de genoemde leiders, heeft een duidelijke visie op de wereld en een droomwens. Daarnaast zijn ze bereid om bergen te verzetten om hun visie tot werkelijkheid te maken.
Zij dragen een aantrekkelijk toekomstbeeld uit, dat sommigen in die tijd en context niet voor mogelijk achten. Denk maar aan de impact van Martin Luther King en Nelson Mandela in een periode en tijd waarin hun ideeën revolutionair waren.
En Richard Branson, Anita Roddick en Steve Jobs die ondanks uitdagende economische tijden en tegen alle academische wijsheden en bedrijfskundige spelregels in, prachtige bedrijven opbouwden of revitaliseerden.
De impact van hun leiderschap op mensen. Zij hebben een sterke aantrekkingskracht op anderen, stimuleren hen om het beste uit zichzelf te halen en inspireren hen tot buitengewone prestaties. - Leiders weten anderen te inspireren om deze visie werkelijkheid te maken. De ‘volgers, aanhangers en ambassadeurs’ van deze leiders, kunnen de visie in eigen woorden verwoorden en zelf uitdragen. Zij zijn in hun hart geraakt en zijn geïnspireerd om grensoverschrijdende acties te nemen.
- Hun persoonlijkheid. Ze staan open voor ideeën van anderen, zijn authentiek (what you see is what you get) en zijn krachtige persoonlijkheden, maar kunnen soms bescheiden overkomen (Mandela, Gandhi, Branson). Jim Collins spreekt zelfs van een type 5 leiderschap. Een type 5 leider is niet bezig met zijn ego, en puur en voornamelijk eigen belang (zelfverrijking) maar met het belang van het bedrijf en de mensen.
- Ze hebben vaak een hoger algemeen belang dat zij willen bereiken zoals vrijheid of duurzame producten (Body Shop).
- Ze zijn congruent: wat zij vertellen over wat zij willen bereiken; hun visie en misse is consistent met wat zij vertellen en doen. ‘Walk your Talk’ en ‘Practice what you preach’ zijn hierin treffende uitspraken.
Mijn vraag is wel als je leiders in Nederland langs de meetlat van krachtige leiders legt: wie zie je dan als een toonbeeld van een krachtige leider. Zij kunnen ondernemers zijn, leden van Raden van Bestuur, directieleden of managers.
Ik hoor graag van jou wie je als een sterke leider ziet in Nederland en waarom!
[1] Ik maak wel een onderscheid tussen leider en manager. Waarbij ik een leider zie als iemand die op de barricades durft te gaan en vernieuwingen doorvoert. Terwijl een manager meer op de toko past.
Een leider begeleidt mensen om een weg door het bos te banen, terwijl hij zelf het geheel overziet en de richting aangeeft.